حقوق متقابل مردم و حکومت اسلامی از دیدگاه امیرالمؤمنین علی(ع)

: واژه «حق» و «تکلیف» دو واژه‌ای هستند که اثر متقابل بر  یکدیگر دارند. وقتی این دو واژه در بحث حکومت در مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند، بحث حقوق متقابل مردم و حکومت مطرح می‌‌شود. در حکومت اسلامی رعایت حقوق متقابل مردم و حکومت، از مهم‌ترین مباحثی است که بایستی به آن پرداخته شود. بهترین الگویی که در این زمینه مطرح است حکومت حضرت علی(ع) است که با تمامی سختیها و مشقتها، همواره این حقوق را به عنوان اصل حکومتی در سرلوحه برنامه‌های خود در نظر داشت. از جمله حقوق مردم از نگاه آن حضرت، حق نصیحت و خیرخواهی، حق آزادی، حق عدالت و برابری و مساوات، حق امنیت، حق نظارت، حق تعلیم و تربیت، حق حفظ کرامتها و ارزشهای انسانی و .... است. از سوی دیگر، مردم ملزم به تبعیت و وفای به عهد خود نسبت به بیعتی که به رهبر کرده‌اند و اطاعت کامل از حاکم و اجرای اصل نصیحت و خیرخواهی نسبت به وی می‌باشند. لذا دانستن این حقوق و رعایت آن برای جامعه‌ای که مبانی نظری و فکری و عملی آن بر اساس تعالیم اسلامی و وحیانی طراحی شده است، الزامی است.